Never waste a good crisis zei Winston Churchill ooit. Dat is precies de mentaliteit die dirigenten, muzikanten en bestuurders nodig hebben in deze onzekere tijden. Want dat we noodgedwongen stilliggen wat het gezamenlijk musiceren betreft, betekent niet dat we gelaten achterover kunnen leunen en afwachten tot het voorbij is. Als we deze tijd gebruiken om nieuwe plannen te maken, onze ingesleten gewoontes kritisch onder de loep te nemen en onze gedachten over onze culturele identiteit af te stoffen, wordt het na de Corona-crisis alleen maar leuker en mooier.
Persoonlijk heb ik nog nooit zoveel nieuwe ideeën op papier gezet, nog nooit zoveel partituren onder ogen gehad en nog nooit zoveel netwerkgesprekken gevoerd als het afgelopen jaar. Dat is voor een deel puur lijfsbehoud: als ik geen stippen op de horizon creëer voor mezelf, word ik neerslachtig en komt er niks meer uit mijn handen. Maar het is ook een reactie op mensen waarbij ik zie dat ze de drive verloren hebben om vooruit te kijken. Er is niks frustrerender voor mensen met ideeën en plannen voor de toekomst dan te worden meegesleurd in het moeras van de doemdenkers.
Muzikanten die hun instrument niet meer uit de koffer halen, dirigenten die geen toekomstplannen meer maken en besturen die nergens meer in durven te investeren zouden zichzelf misschien in alle eerlijkheid moeten afvragen:
Als ik mezelf en de vereniging in deze tijd geen stippen op de horizon kan bieden, ben ik dan wel de juiste persoon op de juiste plaats binnen ons orkest?
Natuurlijk, het is niet altijd even gemakkelijk om in deze onzekere tijden de zoveelste tegenvaller te incasseren of om mooie plannen en gemaakte afspraken als een fata morgana voor je ogen te zien verdampen. Als je doelwit steeds van plaats verandert, wordt het een stuk lastiger om raak te schieten. Maar als we als culturele sector willen overleven, hebben we geen andere keuze dan onze pijlen te blijven richten op de toekomst.
Helaas zie ik om me heen dat sommige muzikanten onder de radar verdwijnen en dat sommigen – na keer op keer de bakens te hebben moeten verzetten – de hoop dreigen te verliezen dat er ook voor ons weer beter tijden komen. Toch kan het snel weer beter gaan. Toen eind mei 2020 de eerste versoepelingen kwamen, stonden velen te trappelen om weer van start te gaan. En na de zomervakantie was dat aantal nog groter.
Laten we ervoor zorgen dat we ondanks alle beperkingen met elkaar in contact blijven. Veel orkesten gebruiken deze periode om onder de leden te inventariseren wat de persoonlijke en gezamenlijke ambities zijn. Als we daarbij goed naar elkaar luisteren en bereid zijn om de visie van de ander te respecteren, komen we uiteindelijk sterker uit deze crisis.
Geïnspireerd geraakt? Kijk dan ook het Webinar, Dromen over de Toekomst, van musidesk.
Ronald Slager
Reageren? Via lmevis@knmo.nl